Kennis en Inspiratie - Scholen - Organisaties 27-09-2022 | Door Redactie

Boekentips identiteit groep 6-7-8

Boekentips identiteit groep 6-7-8

Gevlucht uit Syrië, een tocht door de Surinaamse jungle of een avontuur dat zich afspeelt in de prehistorie. Deze boeken zijn divers in personages, tijd en plaats. 

Boeken zijn een goede manier om, in het kader van burgerschapsvorming, onderlinge verschillen en overeenkomsten te ontdekken met kinderen. Hieronder vind je boekentips om diverse aspecten van identiteit en diversiteit bespreekbaar te maken in groep 6, 7 en 8. 

Nog leuker is het om de schrijver of illustrator in de klas uit te nodigen. Hij of zij kan vertellen over het boek, in gesprek gaan met de kinderen of leuke spel-, schrijf- en tekenopdrachten doen. De schrijvers in dit artikel kun je uitnodigen op school. Een schrijversbezoek regel je eenvoudig via de Schrijverscentrale.

Meer weten? Klik op de links van de schrijvers om meer te zien over hun boeken en bezoeken. Kijk ook op onze speciale pagina over burgerschapsvorming met informatie en tips.

Elin

Als haar vader een mysterieus telegram krijgt en vertrekt en haar moeder daardoor de grip op het leven verlies, staat de wereld van Elin op z’n kop. Ze is verdrietig en worstelt met de chaos die is ontstaan in haar leven. Dan ontmoet ze professioneel puinruimer Bobby. Samen met Bobby en haar klasgenoot Zhimo gaan ze de strijd aan tegen de chaos. 

Over het bezoek: Milouska Meulens leest voor en vertelt over de personages in het boek. Ze gaat met de kinderen in gesprek over de oordelen die je hebt over jezelf en de ander en waarop die gebaseerd zijn. Ook praat ze over schaamte, waar schamen de kinderen zich voor en waarom? 

De brieven van Mia

Laila is gevlucht uit Syrië en woont nu met haar moeder, zus en broertje in een asielzoekerscentrum. Als Laila voor een schoolopdracht de norse meneer Cohen moet helpen met huishoudelijke klusjes, ontdekt ze op zijn zolder een trommel met oude brieven. Ze blijken afkomstig van de Joodse Mia die dapper in verzet komt tegen de nazi’s. Laila is vastbesloten te achterhalen wat er met Mia is gebeurd tijdens de oorlog. 

Over het bezoek: Astrid Sy leest voor en bespreekt de thema’s uit het boek met de klas. Hier heeft ze verschillende verwerkingsopdrachten bij bedacht. Bij het boek is lesmateriaal ontwikkeld rond de thema’s oorlog, vluchten en identiteit waar de docent (van tevoren) zelf mee aan de gang kan gaan. 

Zij, ik en de sterren 

Kun je broer zijn zonder zusje? Vito krijgt een zusje, hij gaat naar de brugklas en zit daar niet op te wachten. Als ze geboren is sluit hij haar toch meteen in zijn hart. Dan gebeurt er iets ergs: op een dag wordt ze niet meer wakker. Een gevoelig boek over verlies en rouw binnen een gezin en een vriendschap die je leven verandert. 

Over het bezoek: Simone Arts leest voor uit het boek en praat met de kinderen over de dood, wat zij denken dat er na de dood is en waar ze deze opvattingen vandaan hebben. Hierna kan de auteur eventueel met de kinderen een tekst/tekening maken waarin ze hun ideeën over het hiernamaals beschrijven, er is geen goed of fout. 

De reis van Syntax Bosselman

Via het leven van de voormalig slaaf Syntax Bosselman onderzoekt de auteur Nederlands slavernijverleden. Een verhaal over hoe Nederland in het verleden omging met onderdrukking en andere culturen, hoeveel er de afgelopen eeuw is veranderd en wat er misschien nog beter kan. Maar ook een verhaal over hoe je onderzoek doet en wat je eigen rol is als onderzoeker. 

Over het bezoek: Arend van Dam vertelt over de manier waarop zijn boek tot stand is gekomen. Over de bronnen die hij heeft gebruikt en de reizen die hij heeft gemaakt. Het liefst gaat hij in discussie en beantwoordt hij alle vragen die bij de leerlingen leven. Als dat op prijs wordt gesteld, leest hij fragmenten voor. 

Het lied van de vreemdeling 

Une is een neanderthalermeisje. Nano komt uit een stam van moderne mensen op zoek naar een nieuwe plek om te wonen. De kinderen zien er anders uit, spreken een andere taal en hebben andere gewoonten en gebruiken. Ze zijn compleet verschillend, maar als de vulkaan uitbarst moeten ze samenwerken om te overleven, dan blijkt dat ze meer gemeen hebben dan aanvankelijk gedacht. 

Over het bezoek: Linda Dielemans vertelt over de tijd waarin haar boeken zich afspelen en ze beantwoordt vragen over schrijver en archeoloog zijn. Ze leest voor en laat beelden zien van archeologische voorwerpen die in de boeken voorkomen. Leerlingen worden uitgedaagd om na te denken over feit en fantasie, over het verre verleden en wat het eigenlijk betekent om mens te zijn. 

Cyrus & Farnaz, over zeven grenzen 

Van de ene op de andere dag moet de bijna veertienjarige Cyrus zijn thuisland Iran ontvluchten. Verstopt in de laadbak van een vrachtwagen vertrekken ze richting Europa. Tijdens zijn vlucht ontmoet Cyrus Farnaz. Hoewel hij in eerste instantie niets van haar moet hebben, ontstaat er een bijzondere vriendschap. 

Over het bezoek: Mark van Waes vertelt over vluchten en vluchtelingen en leest voor uit het boek. Het doel is om kinderen te laten zien hoeveel slimheid en doorzettingsvermogen nodig zijn voor een vlucht. De auteur kan een schrijfopdracht doen waarbij de kinderen een alternatief einde schrijven voor het verhaal.    

Zeemeermeisje

Miki verhuist met haar vader van een dorpje naar een appartement in Amsterdam. Haar moeder heeft wat uit te zoeken en kan daar haar dochter en man niet bij gebruiken. Miki voelt zich verloren in de stad. Dan ontmoet ze Chris, een oude blinde vrouw die in een tent op het dak woont, en gaat ze samen met Chris op zoek naar wat ze zijn kwijtgeraakt en wie ze zijn. 

Over het bezoek: Kun je alles worden wat je wil? Dat is de vraag die Jowi Schmitz met de kinderen gaat onderzoeken. Daarvoor moeten we dus eerst uitpluizen wat dat eigenlijk is, identiteit. Het wordt een gesprek met de klas dat uitmondt in een geheel persoonlijk (zelf) op maat gemaakt 'toekomstprofiel', voor ieder kind eentje (en ook één voor de juf of meester).

Hoor je mij?

Hoor je mij? bevat twee verhalen, een uit het heden en een uit het verleden: het verhaal van de dove Sterre die het spannend vind om naar de brugklas te gaan en het verhaal van Freek die in de jaren ’50 op een internaat zit voor dove kinderen.  Sterre wil niet opvallen en weigert en tolk mee te nemen naar school, maar ze vindt het daardoor moeilijk om haar plek te vinden op school. Freek moet eindeloze spraaktrainingen volgen en zijn ouders schamen zich voor hem. Na de zoveelste aanvaring met zijn docenten loopt hij weg. 

Over het bezoek: Caja Cazemier leest voor uit Hoor je mij?  En ze laat een kort filmpje zien waarin een fragment uit het boek wordt voorgelezen samen met een gebarentolk. Ze vertelt hoe het boek tot stand is gekomen (ze heeft les in gebarentaal gehad) en hoe ze research heeft gedaan. Ze gaat met de kinderen in gesprek over hoe het is om doof te zijn. En natuurlijk geeft ze antwoorden op vragen de kinderen hebben.

Martine Letterie vertelt over haar onderzoek voor het boek Hoor je mij? (ook zij heeft les gehad in gebarentaal). Ze begint met de opdracht om situaties te bedenken waarin het moeilijk is om doof te zijn. Over doof zijn op school laat ze een kort filmpje zien. Ze oefent met de kinderen een paar gebaren. Aan de hand van foto's vertelt ze hoe het vroeger voor dove kinderen was en hoe haar hoofdpersoon Freek daarmee omging.

Luna 

Luna (bekend uit het boek Gozert!) hoort stemmen die niemand anders kan horen en daarom zit ze in Huize Hoopvol. Ze kijkt uit naar de weekenden waarin ze bij Ties mag logeren, bovendien is Gozert daar, de onzichtbare vriend van Ties die Luna kan horen. Als Luna’s moeder haar meeneemt naar het verlaten vakantiepark van haar vader komt er een eind aan deze fijne periode. Gelukkig is Gozert meegekomen en dan zijn er genoeg avonturen te beleven. 

Over het bezoek: Pieter Koolwijk praat met de kinderen over anders zijn en geaccepteerd worden. Hoe zou het zijn om Luna in de klas te hebben? Hoe vinden de kinderen dat Luna’s ouders omgaan met haar anders zijn? Pieter praat ook met de kinderen over de Mexicaanse dag van de doden en bijbehorende tradities. 

Kampioen 2.0

De sportieve Olivier is goed in hockey, tennis, zwemmen en paardrijden. Hij is 11 jaar als hij een vreselijke ongeluk krijgt met zijn pony. Zijn onderbeen moet worden geamputeerd, maar Olivier geeft het niet op. Hij heeft een droom: meedoen aan de Paralympics. Daarvoor moet hij heel veel opgeven. Gaat het hem lukken om beroepszwemmer te worden en zijn droom uit te laten komen? 

Over het bezoek: Corien Oranje vraagt de kinderen naar hun dromen. Ze vertelt het verhaal over Olivier aan de hand van foto's en filmpjes en gaat met de kinderen in gesprek. Kennen zij iemand met een beperking? Hoe ga je zelf om met tegenslag? Wat doe jij om je doel te bereiken? Corien vertelt de kinderen ook hoe je schrijver kunt worden, en laat ze ervaren hoe creatief ze zelf zijn.

Het werkstuk 

Eva gaat op zoek naar haar biologische vader en vertrekt in haar eentje naar de Surinaamse jungle om samen met de crew van een televisieprogramma op zoek te gaan naar haar familie. Een spannend en ontroerend boek over vriendschap, familie, afkomst en identiteit.

Over het bezoek: Simon van der Geest leest voor en vertelt over het ontstaan van Het werkstuk, dat geïnspireerd is op de zoektocht van zijn (pleeg)zus naar haar familie in Suriname, en op zijn eigen reis door de jungle. Naar aanleiding daarvan gaat hij in gesprek met de leerlingen over de thema's. Hoe zou het zijn als je nog nooit je biologische vader hebt gezien? Moet je je biologische ouder(s) kennen om te weten wie je zelf bent?

Rocca en het geheime toverrecept / Rocca en de verdwijning van Oma Sala

Rocca woont samen met haar ouders en broertje in een rustige straat op de eerste verdieping, op de begane grond woont haar oma Sala. Als Rocca ontdekt dat haar oma de geheimzinnige Madame Lilu de toverkok is, wil ze ook leren toverkoken. Haar vader wil niet dat ze dat leert en haar ouders maken veel ruzie. Rocca staat voor een dilemma: stoppen met toverkoken of waagt ze zich aan een moeilijk recept om haar ouders bij elkaar te houden? 

Over het bezoek: Tijdens het bezoek leest Sharid Alles stukjes voor uit de hoofdstukken waar Rocca een probleem tegenkomen en daar samen met Oma Sala een oplossing voor moet toverkoken. Hierna mogen de kinderen zelf gaan toverkoken. Voor welk probleem moet een toverkookmiddel komen en hoe moeten ze dat maken? 

Helden 

Helden is een boek vol verhalen over inspirerende mensen uit het verlden én heden. Deze helden komen uit verschillende werelddelen en zijn elk op hun eigen manier bijzonder. Lees hoe bijvoorbeeld Greta Thunberg, Nelson Mandela, Barack Obama of Aletta Jacobs de wereld een stukje mooier hebben gemaakt. 

Over het bezoek: Janny van der Molen vertelt over een aantal helden uit het boek. Hierna hoort ze graag welke helden de kinderen hebben, ver weg en in hun eigen omgeving. En misschien zijn de kinderen zelf wel een held voor iemand. 

Sala & Monk. Ons samen 

De tweeling Sala en Monk woont met hun witte moeder op het eiland Testerep. Van hun zwarte vader herinneren ze zich niets. Rond hun 13de verjaardag vinden ze een foto en adres van hem en start het avontuur. 

Over het bezoek: Elk kind is geboren uit ouders, maar niet maar niet elk kind heeft die ouders allebei in zijn of haar leven. Neske Beks kent het missen van biologische ouders uit eigen ervaring. Ze weet op een lichte manier onderwerpen als magie, het ontbreken van een vader, behoefte aan meer aandacht en leven, ziekte en dood met kinderen te bespreken. Het mag ergens over gaan, maar net zo graag zingt ze samen met de kinderen het Poeplied uit het boek. Haar bezoeken kunnen live of digitaal plaatsvinden en zijn altijd interactief en vanuit haar ervaring in theater en film. 

Ik zal je bewaren 

Als de oma van de elfjarige Jeska (Jesje) haar Hesje noemt ontdekt ze een verborgen familieverleden. Het geheim heeft te maken met de Tweede Wereldoorlog en de jodenvervolging. 

Over het bezoek: Jeska Verstegen vertelt over het boek en leest voor. Ze laat korte fragmenten zien uit interviews met haar familie. Samen met de kinderen praat ze over hoe herinneringen (van jezelf of van anderen) je kunnen vormen en in welke mate jouw identiteit wordt bepaald door wat jouw (groot)ouders hebben meegemaakt.