Toolkit Schrijversbezoek Toolkit docenten VO

Leerdoelen bij het schrijversbezoek

Met een bezoek van een schrijver of illustrator werk je aan veel leerdoelen! Dat geldt voor zowel het bezoek zelf als de voorbereiding en het natraject. De precieze doelen hangen uiteraard af van de afspraken die je met de auteur hebt gemaakt over opzet en inhoud van het schrijversbezoek. Leerdoelen rondom literatuur, fictie en lezen komen bij elk bezoek wel aan bod. 

Literatuur, fictie en lezen

Lezen en literatuur in alle verschijningsvormen staan in de schijnwerpers bij een ontmoeting met een schrijver, spoken word-artiest, illustrator of stripmaker. Leerlingen maken kennis met een literaire maker en leren over inspiratiebronnen en het maakproces. Dat maakt leerlingen enthousiast en nieuwsgierig en daardoor krijgen ze zin om te gaan lezen (blijkt ook uit het onderzoek naar de impact van een schrijver op school). Hebben ze al een boek gelezen voor het schrijversbezoek en hebben ze vragen? De schrijver kan ze beantwoorden of met de leerlingen bespreken. Zo helpt het bezoek de leerlingen om de boeken beter te begrijpen.

Onderbouw voortgezet onderwijs: Kerndoel 8
VMBO: examendoel NE/K/8 Fictie
HAVO-VWO: examendoel Domein E: Literatuur, met name E1 (Literaire ontwikkeling) en E2 (Literaire begrippen)

Schriftelijke vaardigheid

Onderbouw voortgezet onderwijs: kerndoelen 9 en 10.

Doordat de literaire maker vertelt over het proces van schrijven, krijgen de leerlingen zicht op wat er allemaal bij komt kijken wanneer er een tekst geschreven moet worden. 

Interactie, spreken, luisteren

Luisteren naar een voorleesfragment en het verhaal van de schrijver, vragen stellen en in gesprek gaan, misschien zelfs een interview houden. Bijna ongemerkt werken leerlingen door een schrijversbezoek aan mondelinge taalvaardigheid en gespreksvaardigheden. 

Onderbouw voortgezet onderwijs: kerndoel 1 en kerndoel 6
VMBO: examendoel NE/K/2 Basisvaardigheden en NE/K/5 Spreek- en gespreksvaardigheid
HAVO-VWO: Examendoel Domein B: Mondelinge taalvaardigheid, examendoel 4.

Onderzoeksvaardigheden

Leerlingen formuleren van tevoren gezamenlijk vragen en zoeken naar antwoorden. Deze presenteren ze mondeling of schriftelijk aan hun klasgenoten (zie lestip Op onderzoek). De beste vragen waarop ze geen antwoord vinden, stellen ze tijdens het bezoek. 

Onderbouw voortgezet onderwijs: kerndoelen 4 en 5. 
VMBO: NE/K/2 Basisvaardigheden, NE/K/5 Spreek- en gespreksvaardigheid 
HAVO-VWO: Examendoel Domein B: Mondelinge taalvaardigheid, Domein C: Schrijfvaardigheid en Domein D: Argumentatieve vaardigheden. 

Kunst

Literatuur valt bij de schoolvakken niet onder “kunst” maar natuurlijk zijn er wel raakvlakken. Dat is zeker zo voor de bezoeken van illustratoren, graphic novelists en spoken word-artiesten. Leerlingen leren reflecteren op de beeldende kant en podiumkant van literatuur. Bij een workshop krijgen de leerlingen tips om zelf een verhaal, gedicht, tekening, strip of spoken word-tekst of -performance te maken. Ze leren hoe je aan ideeën komt en hoe ze die kunnen uitwerken, waarbij ze rekening leren houden met kenmerken van een genre. Ook bij een “gewoon schrijversbezoek” kun je aansluiten bij de kunstvakken door creatieve voorbereidingsvormen te gebruiken. 

Onderbouw voortgezet onderwijs: Kerndoelen 48, 49, 50, 51 en 52. 
VMBO: Examendoel KV/K/3 Culturele en kunstzinnige vorming en verdieping
HAVO-VWO: Domeinen A: Verkennen, B: Verbreden, C: Verdiepen, D: Verbinden