Een bibliothecaris met een missie: ‘Lezen is leuk, doe het allemaal!’

‘Een ontzettend mooi groot compliment,' aldus Jolanda Robben van Biblionet Groningen en Bibliotheek Veendam over haar bekroning tot ‘Beste Bibliothecaris van Nederland 2018’. De verkiezing, die sinds 2011 jaarlijks wordt georganiseerd door Bibliotheekblad, kent de titel toe aan de meest inspirerende bibliothecaris. De Schrijverscentrale belde met de winnares. Hoe pakt zij leesbevordering aan als de nieuwe ambassadeur van het bibliotheekvak?

In het werk als bibliothecaris is ‘alles mogelijk’. Jolanda: ‘Wij zijn geen leraren en wij zijn geen ouders. Wij hebben een rol daartussenin. We zijn meer de ooms en tantes die zorgen voor de enorme gekkigheid en energie, maar tegelijkertijd een bijdrage leven aan de opvoeding van kinderen. Wij doen dat vanuit een vrijere rol. Daarin kunnen wij de leerkrachten ondersteunen en zelfs programma’s en activiteiten voor leesbevordering voor ze klaarzetten.’

Ik hoor van leraren dat ze jongens en meiden in de klas hebben die helemaal niet van lezen houden en in één keer nu toch die boeken pakken

Rolmodellen voor lezen
Jolanda is een gepassioneerde jeugdbibliothecaris met een missie. Tussen de genomineerden viel ze op met haar leesbevorderingsproject Scoor een Boek!. Dit project startte in Veendam met SC Veendam, maar is inmiddels zelfs landelijk uitgerold met grote clubs als AZ als partner. Kinderen uit groep vijf en zes worden in dit project door voetballers aangespoord om zoveel mogelijk te lezen. ‘Er zit heel veel energie in Scoor een Boek!,’ vertelt Jolanda. ‘Ik hoor van leraren dat ze jongens en meiden in de klas hebben die helemaal niet van lezen houden die na het project nu toch de boeken pakken.’

Breng lezen naar de kinderen
Waarom vindt Jolanda het belangrijk dat kinderen lezen? ‘Ik gun ieder kind de liefde voor verhalen,’ zegt ze. ‘Passie voor lezen en energieke werkvormen zijn dé manieren om kinderen deze liefde mee te geven.’ Ze wacht dan ook niet af tot kinderen naar de bibliotheek komen. Nee, ze brengt de bibliotheek zelfs naar hen toe. In de zomermaanden trekt Jolanda met een voorleestent de wijken van Veendam in. Tijdens een feestje met spelletjes en allerlei boeken leren kinderen hoe leuk lezen en taal zijn. Jolanda brengt ook auteurs naar de bibliotheek. Via De Schrijverscentrale heeft ze verschillende schrijversbezoeken tot stand gebracht.

Proeverij in het klaslokaal
Hoe kun je als docent kinderen inspireren om meer te lezen? Jolanda tipt de boekenkring als werkvorm. Een kring in een bijzondere variant, namelijk in de vorm van een proeverij. Jolanda: ‘In de proeverij ga je letterlijk boeken serveren. Je laat leerlingen echt het boek ontdekken. Daarvoor gebruiken ze al hun zintuigen. Op die manier kunnen kinderen als het ware proeven aan een boek.’

Van moeten naar willen  
Ondanks dat Jolanda zich voornamelijk richt op leesbevordering op basisscholen, denkt ze dat eenzelfde aanpak ook geldt voor de middelbare school. ‘Persoonlijke aandacht is heel belangrijk,’ stelt Jolanda. ‘Ik herinner me een artikel uit de Volkskrant over een vader die merkte dat zijn tienerzoon het plezier in lezen kwijtraakte. Hij heeft een leesclub opgezet waarin hij met zijn zoon en vrienden boeken ging bespreken. Ik denk nog altijd dat de manier waarop lezen wordt gestimuleerd cruciaal is. Lezen moet niet aanvoelen als een verplichting.’