de Schrijverscentrale
de Schrijverscentrale
De rol van bibliotheken is sterk in transitie, van ‘uitleenfabriek’ naar centrum voor persoonlijke en maatschappelijke ontwikkeling. Een van de vijf kernfuncties is het organiseren van ontmoeting en debat. Wat kunnen schrijversbezoeken hieraan bijdragen? We vroegen het Annette Evertsz van FlevoMeer Bibliotheek. ‘Een deel van de literaire avonden heeft een maatschappelijk thema.’
Annette Evertsz is sinds negen jaar beleidsmedewerker en programmamaker bij FlevoMeer Bibliotheek, een samenwerkingsverband voor de zeven bibliotheken in Flevoland. Annette: ‘Daarnaast regel ik een deel van de auteurslezingen voor de vestigingen. De individuele bibliotheken programmeren zelf ook en ze regelen veel schrijversbezoeken voor basisscholen.’
Volgens Annette zijn bibliotheken steeds vaker een ontmoetingsplek geworden, lang niet alle bezoekers zijn lid. ‘Voorheen was uitlening de belangrijkste taak van de bibliotheek, nu is het veel meer een verblijfplaats. Er wordt van alles georganiseerd, onder meer debatavonden en meet-ups rond bepaalde actuele thema’s, bijvoorbeeld over gezonde voeding of duurzaamheid. Je ziet steeds vaker dat ook literaire avonden gevuld worden met maatschappelijke thema's. Daar spelen we op in met de schrijvers die we uitnodigen.’
Het leukst is het als een schrijver steeds enthousiaster wordt en er een wisselwerking ontstaat met het publiek
Een flink deel van de literaire avonden hebben dan ook een maatschappelijk tintje, waarbij vaak wordt samengewerkt met andere organisaties. ‘Hugo Borst sprak bijvoorbeeld over dementie, Bas Heijne over democratie en de broers Frank en Maarten Meester over filosofie,’ aldus Annette. ‘Ik zie dat als een heel mooie ontwikkeling. Je bereikt op deze manier een nieuw publiek dat voorheen wellicht niet of weinig las.’
Soms is het lastig om genoeg publiek naar lezingen te krijgen. Annette: ‘Voor de publiciteit hebben we wel een speciaal team, dat zich bezighoudt met social media, nieuwsbrieven en websites. En we hebben een goede relatie met de regionale dagbladen, onze persberichten worden meestal wel geplaatst. Maar er is tegenwoordig zo’n enorm aanbod aan activiteiten dat het niet altijd lukt een zaal vol te krijgen. Jammer, omdat de lezingen eigenlijk altijd van hoge kwaliteit zijn en bijdragen aan het scherpen van de geest.’
In Emmeloord werkt de bibliotheek daarom regelmatig samen met Theater ’t Voorhuys. Dit scheelt in de kosten en zo kunnen ook af en toe duurdere auteurs worden uitgenodigd. ‘Soms nodigen we een schrijver uit die een link heeft met de programmering van het theater, bijvoorbeeld omdat een boek van hem of haar tot toneelstuk is bewerkt. Bibliotheekleden krijgen korting op kaartjes voor literaire avonden in het theater. Ook de boekhandel participeert bij deze avonden, net als bij de lezingen in de bibliotheken. Dat is eveneens een manier om het publiek te vergroten.’
De lezingen zijn eigenlijk altijd van hoge kwaliteit en dragen bij aan het scherpen van de geest
Een van de leukste literaire evenementen is het succesvolle jaarlijkse dictee tijdens de Boekenweek. Annette: ‘In Emmeloord doen we dit samen met het theater, de boekhandel en een middelbare school, een prachtig samenwerkingsverband dat al 22 jaar succesvol is. Dit jaar deden er elf teams mee met een kleine tachtig deelnemers. Wanneer het dictee wordt nagekeken is er in de grote zaal van het theater een lezing van een auteur, en daarna is er gelegenheid om met hem of haar in gesprek te gaan of een gesigneerd boek aan te schaffen. We hebben hier al veel schrijvers voor geboekt, zoals Hanna Bervoets, Tommy Wieringa en Arthur Japin.’
‘De auteurs worden gekozen op basis van de actualiteit en tips van leesclubs, leden van de bibliotheek, tips van De Schrijverscentrale en natuurlijk het netwerk van de bibliotheek, zoals middelbare scholen,’ vertelt Annet. Daarnaast haken de bibliotheken bijna altijd aan bij de acties van de CPNB, vooral bij de Boekenweek, Kinderboekenweek, Nederland Leest en de Maand van de Geschiedenis.
Door de schrijver te zien en te horen krijg je vaak zin om het boek te lezen
Wanneer een lezing het meest geslaagd is? ‘Het leukst is het als een schrijver steeds enthousiaster wordt en er een wisselwerking ontstaat met het publiek, met vragen van de bezoekers. Zo was Maarten van Rossem eens bij een literaire avond. Hij kan ontzettend fascinerend vertellen, alleen vindt hij het soms lastig tot een eind te komen. We hadden daarom afgesproken dat ik hem een seintje zou geven als de eindtijd in zicht kwam. Toen ik dat deed zei hij op z’n van Rossems dat die mevrouw maar op haar horloge zat te wijzen, maar dat hij nog lang niet klaar was. Hij heeft minimaal een half uur aan de lezing geplakt. Het publiek vond het prachtig!’
Wat is haar belangrijkste tip voor het organiseren van een lezing? ‘Bijna elk schrijversbezoek is een feestje. Maar ik probeer altijd strak voor te bereiden, zodat de avond op rolletjes loopt. Dit betekent intensief contact met de schrijver ter voorbereiding van de lezing, over technische aspecten en over de inhoud. Zo komt niemand voor verrassingen te staan. En vraag ook eens aan je bezoekers voor welke schrijver ze de volgende keer graag terug willen komen.’
Waarom is een schrijversbezoek zo belangrijk volgens Annette? ‘Door de schrijver te zien en te horen krijg je vaak zin om het boek te lezen. En lezen kan heel gelukkig maken. Je kunt even helemaal wegdromen.’
